Mentaal verzuim, de stille uitval
Als aanwezigheid niet gelijk staat aan inzetbaarheid…
Sommige medewerkers zijn aanwezig op de werkvloer maar functioneren mentaal op halve kracht, of misschien dat nog niet eens.
Ze doen hun werk maar het ontbreekt aan focus, energie en betrokkenheid. Er worden fouten gemaakt, resultaten blijven achter en het werkplezier verdwijnt. Toch meldt deze medewerker zich niet ziek. Alles lijkt op het eerste gezicht gewoon door te gaan. Maar onder de oppervlakte spelen vaak privéproblemen, zorgen die niet gedeeld worden, of onzekerheid over werkdruk en prestaties.
Dit fenomeen dat ook wel bekend staat als presenteïsme, noemen we mentaal verzuim. Dit betekent dat iemand lichamelijk wel aanwezig is op het werk, maar de gedachten en gevoelens ergens anders zijn.
Waarom mentaal verzuim vaak niet opvalt
Mentaal verzuim is lastig te herkennen. Er is geen officiële ziekmelding. Alles lijkt op het eerste gezicht door te draaien. Maar onder de oppervlakte is er vermoeidheid, uitputting of persoonlijke overbelasting. Mensen blijven doorgaan omdat ze zich verantwoordelijk voelen, of omdat ze denken dat er geen ruimte is om gas terug te nemen.
Doordat het stil en geleidelijk ontstaat, blijft het vaak onder de radar. Totdat er cruciale fouten gemaakt worden, het hele team de druk begint te voelen en iemand alsnog uitvalt.
Wat mentaal verzuim organisaties kost
Hoewel mentaal verzuim minder zichtbaar is dan ziekteverzuim, is de impact vaak groter. Onderzoek toont aan dat de kosten van deze stille uitval hoger kunnen zijn dan de kosten van medewerkers die ziek thuis zijn. Niet alleen door productiviteitsverlies, maar ook door een toename in fouten, uitval op termijn, werkdruk voor collega’s en dalende motivatie binnen het team.
Wat kun je als organisatie doen?
- Herken de signalen: verminderde concentratie, terugtrekgedrag, vermoeidheid, emotionele afvlakking.
- Maak mentale belasting bespreekbaar: laat zien dat het oké is om aan te geven dat het niet goed gaat.
- Ondersteun tijdig: coaching, preventie, vitaliteitsprogramma’s, werkdrukverlichting, of een tijdelijk aangepast takenpakket kunnen het verschil maken.
- Bouw aan een cultuur waarin welzijn net zo belangrijk is als resultaat.
Bij Kopwaarts begeleiden we organisaties in het tijdig herkennen en voorkomen van mentaal verzuim. Zodat mensen gezond, betrokken en duurzaam inzetbaar blijven. Neem contact op om te ontdekken, wat we voor jou kunnen betekenen.